Chủ nhật tuần này mình xin phép chiếm diễn đàn dăm bảy phút các bạn nhé. 😊

~

Hôm nay là ngày giỗ Tổ Hùng Vương (10/3 âm lịch), tất nhiên chúng ta ai cũng biết:

Dù ai đi ngược về xuôi, nhớ ngày giỗ Tổ mồng Mười tháng Ba

Mình chép ra đây gốc tích tổ tiên của chúng ta, lấy từ cuốn Việt Nam sử lược của học giả Trần Trọng Kim:

Cứ theo tục truyền thì vua Đế Minh là cháu ba đời của vua Thần Nông, đi tuần thú phương nam đến núi Ngũ Lĩnh (thuộc tỉnh Hồ Nam bây giờ) gặp một nàng tiên, lấy nhau, đẻ ra người con tên là Lộc Tục. Sau Đế Minh truyền ngôi lại cho con trưởng là Đế Nghi làm vua phương bắc, và phong cho Lộc Tục làm vua phương nam, xưng là Kinh Dương Vương, quốc hiệu là Xích Quỷ.

Bờ cõi nước Xích Quỷ bấy giờ phía bắc giáp Động Đình Hồ (Hồ Nam), phía nam giáp nước Hồ Tôn (Chiêm Thành), phía tây giáp Ba Thục (Tứ Xuyên), phía đông giáp bể Nam Hải.

Kinh Dương Vương làm vua nước Xích Quỷ vào quãng năm nhâm tuất (2879 trước Tây Lịch?) và lấy con gái Động Đình Quân là Long Nữ đẻ ra Sùng Lãm, nối ngôi làm vua, xưng là Lạc Long Quân.

Lạc Long Quân lấy con gái vua Đế Lai tên là Âu Cơ, đẻ một lần được một trăm người con trai. Lạc Long Quân bảo Âu Cơ rằng: "Ta là dòng dõi Long Quân, nhà ngươi là dòng dõi thần tiên, ăn ở lâu với nhau không được; nay được trăm con thì nhà ngươi đem 50 đứa lên núi, còn 50 đứa ta đem xuống bể Nam Hải".

Như vậy, quốc tổ của chúng ta là Đức vua Lạc Long Quân các bạn nhé.

-

Trở lại với chủ đề “Du lịch trong tĩnh lặng – trở về với quê Cha đất Tổ”. Chủ đề này có tính chất hơi riêng tư với những người như mình: gốc gác là Lệ Thủy, Quảng Bình nhưng đang đi “ở đậu” một nơi khác. Trước thời điểm đại dịch Covid-19, hàng năm gia đình mình đều có kế hoạch dành dụm tiền để về quê khoảng 5 ngày, vừa là thăm bà con, họ hàng, bạn bè vừa là dịp để đi du lịch trên chính quê hương của mình. Thường là vào mùa hè. Đấy là quãng thời gian “trời yên biển lặng” – nghĩa là du lịch Quảng Bình thuận buồm xuôi gió. Mình xin hầu chuyện với các bạn chuyến về quê của gia đình mình vào năm 2016.

Gia đình nhỏ của mình về quê đợt đó vào cuối tháng 11/2016 – mùa đông. Sao lại về mùa đông? Báo cáo các bạn là nhằm tránh cái dữ dội của thảm họa môi trường Formosa. Formosa nằm ở ranh giới Hà Tĩnh – Quảng Bình, dòng hải lưu đã đẩy chất thải độc hại của Formosa dọc theo tầng đáy ven bờ biển từ Quảng Bình đến Quảng Trị đến Thừa Thiên – Huế, giết hết tôm cá biển – vốn là mưu sinh của bà con sống dọc theo bờ biển, gây ra cảnh hoang tàn về du lịch năm đó – đặc biệt cho Quảng Bình.

Gia đình mình vẫn chọn Sun Spa Resort để nghỉ mấy ngày dù biết rằng mùa này nơi đây sẽ rất vắng. Lý do là mình muốn có một trải nghiệm về du lịch Quảng Bình vào một thời điểm mà có lẽ là điểm Min trong đồ thị phát triển du lịch. Hôm mình về lại đúng vào đợt mưa rét, mình chợt thầm nghĩ “thế là cầu được ước thấy”. 😊

Đến Sun Spa, đi một đoạn từ cửa đón khách (reception) đến các điểm khác trong resort vẫn thấy nhân viên của resort “chốt” tại các điểm, vẫn tươi cười chào đón khách, đèn vẫn sáng tại quán bar, tại bể bơi, tại các lối đi dẫn ra các điểm nghỉ dưỡng, … Tất cả chất lượng dịch vụ vẫn được đảm bảo, mặc dù đây là mùa đông, đây là thời điểm thấp nhất sau thảm họa môi trường Formosa. Thật đáng nể tư duy của tập đoàn Trường Thịnh (chủ của Sun Spa Resort), họ bền bỉ, kiên tâm với thời gian để vượt khó. Mình nhìn các gương mặt tươi cười của nhân viên và thấy họ thân thương biết nhường nào. Biển mùa đông ngoài kia vẫn gầm rú nhưng cây lộc vừng trước cửa khu nghỉ dưỡng vẫn tĩnh lặng ìm lìm trổ các giải lụa hoa một cách điệu đà.

Về vào mùa mưa ẩm ướt ở Lệ Thủy (quê của Lễ Thành hầu Nguyễn Hữu Cảnh, quê của Đại tướng Võ Nguyên Giáp), nước lũ vẫn còn ở trên sông Kiến Giang, nước lũ vẫn tràn Vời (Vời là đầm nước lợ nối sông Kiến Giang với sông Nhật Lệ) mới thấy trái ngược hẳn với mùa nắng nóng khô hạn, vốn là định kiến hằn sâu của dân tứ xứ khi nghĩ về Quảng Bình. Đường nhựa và đường cốt bê tông chăng khắp nơi, len lỏi đến tất cả các làng quê nghèo. Lướt xe trên đường nhựa có một cảm giác thật thú vị, một cảm giác “phượt” khi nhìn thấy sát mép đường là nước phù sa màu bàng bạc (màu của đất sét trắng), một cảm giác như đi thăm vùng bưng biền của Nam Bộ, chỉ khác là phù sa sông Me-kong màu thẫm huyết dụ. Nước là tài sản Trời ban cho con dân Lệ Thủy. Dân Lệ Thủy từ lúc làm nhà đã phải chuẩn bị để chống lụt. Nước lụt hàng năm là một phần của đời sống dân Lệ Thủy. (Chả cứ dân Lệ Thủy, nước chẳng phải là nguồn gốc của sự sống, là nguồn gốc của muôn loài đó sao?!)

Du lịch Lệ Thủy có gì? Có, nhưng ít và đơn sơ lắm. Du lịch văn hóa có Hò khoan nhưng Hò khoan đang mai một và dần chìm vào quên lãng. Các bạn muốn nghe một câu hò của Hò khoan? Rất khó tìm được bối cảnh và người để dựng một kịch bản “Hò khoan – Giã gạo”. Giã gạo thì không còn nữa – máy móc làm hết rồi. Thật khó để dựng cảnh trai gái đối đáp qua câu hò. Thường là gái đưa ra câu đối (một dạng văn vần – thơ: tức cảnh thành thơ) và trai hò đáp lại (cũng là thơ tức cảnh). Một hình thái sinh hoạt văn nghệ dân giã và tình tứ lãng mạn, có lẽ rất nhiều ở các vùng quê khác cũng có, chứ không riêng gì ở Lệ Thủy. Một giai thoại (chưa có bằng chứng chứng minh đâu các bạn nhé) là Hò khoan đã được Lễ thành hầu Nguyễn Hữu Cảnh, lúc mở mang bờ cõi nước Việt tại Đồng Nai, Sài Gòn và An Giang đã “xuất khẩu” thành các điệu hát Cải lương. Cái này là do con dân Lệ Thủy quá tôn thờ Nguyễn Hữu Cảnh mà suy diễn ra thế chăng?!

Du lịch văn hóa còn có lễ hội đua thuyền (dân ở quê mình gọi là bơi) nhưng chỉ xảy ra vào dịp Tết Độc lập (2/9). (Nói băng ngang một chút: không hiểu sao dân Lệ Thủy gọi ngày 2/9 là Tết Độc lập chứ ít khi gọi là Quốc Khánh – chắc là dân quê mình thích ăn Tết 😊). Phần nói về văn hóa bơi thì mình đã có một entry rồi các bạn nhé, tìm trên diễn đàn này là ra.

Nếu các bạn quan tâm đến du lịch tâm linh thì Lệ Thủy có nhà Đại tướng Võ Nguyên Giáp (xin lưu ý là nhà chứ không phải là lăng mộ), khu lăng mộ Nguyễn Hữu Cảnh và chùa Hoằng Phúc. Xin các bạn chuẩn bị tinh thần trước: mọi thứ ở đây đều đơn sơ, tĩnh lặng và có phần vắng vẻ. Nếu các bạn có nhu cầu nghe tiếng ồn ào đông vui hay cần sự nhộn nhịp, nhìn thắng cảnh thông qua “vai” và “lưng” của người khác thì đi thăm các nơi này không phải là sự lựa chọn lý tưởng. Ở vào lứa tuổi của chúng ta, đôi khi sự tĩnh lặng, trầm mặc, chiêm nghiệm đem lại cho chúng ta phút giây thư giãn, là thứ cần cho chúng ta hơn là sự ồn ào, náo nhiệt.

🏠 Nhà tưởng niệm của bác Giáp (Nhà Tưởng niệm Đại tướng Võ Nguyên Giáp) ở làng An Xá, xã Lộc Thủy. Nhà 3 gian, 2 chái, có một bác thuộc dòng họ Võ trông nhà và đón khách. Làng An Xá nằm ở cuối sông Kiến Giang, giáp với Vời. Nhà tưởng niệm của bác Giáp tương đối dễ tìm: từ Đồng Hới đi xuôi về hướng nam khoảng 40 km, đến ngã ba Cam – Liên rẽ phải, vào chợ Tréo, qua cầu Liên Thủy – Phong Thủy đến làng Đại Phong xuôi theo hữu ngạn sông Kiến Giang khoảng 4 km là đến.

⛩️ Khu lăng mộ Nguyễn Hữu Cảnh nằm ở xã Trường Thủy, phía thượng nguồn sông Kiến Giang. Kiến trúc theo tư duy đời nhà Nguyễn, có lẽ bắt chước khu lăng tẩm đền đài ở Huế: khu vực chờ được cách ly bởi một hồ sen rồi đến phần thờ Trời, tiếp đó là bàn thờ và tựa vào sườn núi là lăng mộ (đầu tựa núi – chân đạp thủy). Phải nói khu lăng mộ được xây rộng rãi ở trên khu vực núi cao thể hiện sự tôn kính đối với người đã có công lớn mở mang bờ cõi của Việt Nam. Chỉ tiếc là địa điểm hơi khó tìm: từ Đồng Hới đi xuôi về hướng nam khoảng 40 km, đến ngã ba Cam – Liên rẽ phải, vào chợ Tréo, qua cầu Liên Thủy – Xuân Thủy, đi tiếp đến xã Mai Thủy, hỏi đường đi lên Thác Ro, xã Trường Thủy. Gần đến nơi, anh/chị sẽ nhìn thấy bảng chỉ dẫn ra khu lăng mộ. Vào lúc mình đi lên khu lăng mộ vào mùa đông năm 2016, khi đi qua xã Mai Thủy lên Thác Ro, mình lâu lắm mới nhìn thấy cảnh có trắng bay xa xa. Rất đẹp. Chỉ tiếc là mấy lần sau mình lại không bắt gặp lại cảnh đấy.

🛕 Chùa Hoằng Phúc nằm ở thôn Thuận Trạch, xã Mỹ Thủy. Trước đây, khi tôi còn nhỏ, mọi người hay gọi là chùa Trạm. Chùa được Phật hoàng Trần Nhân Tông lập năm 1301 (như vậy là đã 721 năm!). Mãi tận cuối năm 2014 chùa Hoằng Phúc mới bắt đầu được phục dựng và đầu năm 2016 đã khánh hạ. Trong các vết tích chùa cũ, có một hình ảnh rất đáng chú ý: cổng chùa cũ có một cây cổ thụ (hình như là cây si) ôm và che cho cổng chùa. Các bạn để ý một hình ảnh rất thú vị: cây si như muốn che chở cho chùa, đẩy mọi tai ương và ma quái ra khỏi chùa. Chùa tương đối dễ tìm: từ Đồng Hới đi xuôi về hướng nam khoảng 40 km, đến ngã ba Cam – Liên rẽ phải, vào chợ Tréo rẽ trái, ngược theo tả ngạn sông Kiến Giang khoảng 3 km sẽ dễ dàng nhận ra khu chùa vì khu chùa có 2 tháp cao nổi bật so với các nhà dân cư khác.

🍲 Ăn ở đâu? Nổi tiếng nhất có lẽ là quán ăn có tên Quê Hương (quán Quê Hương nằm ở khu Mũi Viết là trung tâm thị trấn Kiến Giang). Các bạn xa quê lâu ngày nhớ nhắc họ nấu ít ớt nhé (cay lắm đấy – các bạn không nhắc là không ăn nổi đâu). Có 2 món mà mình yêu thích là chả cá thát lát và cá quả kho (cá đô kho). Rau ở Lệ Thủy có nén – dưa nén hoặc gọi món gà kho nén.

⛙ Suýt nữa thì quên. Khi đi từ Đồng Hới về Lệ Thủy, sau khi qua Quán Hàu, các bạn có thể lái xe đi theo đường quốc lộ mới, sát biển (gọi là đường tránh lũ). Các bạn sẽ có một trải nghiệm thú vị, vì đường này chạy trên các đồi cát trắng, xung quanh không hề có dân cư. Đường khá êm, xe có thể dễ dàng đạt 120km/h. Một cảm giác như các bạn xuyên qua một vùng miền tây nước Mỹ (mình chưa đi Mỹ, do xem phim và tưởng tượng ra thế 😊). Điều này càng được khẳng định khi trên đường hồi năm 2016, thỉnh thoảng các bạn bắt gặp biển hiệu đề chữ Emergency kèm theo số điện thoại – ý nói là số điện thoại gọi lúc khẩn cấp. Điểm lạ là ở chỗ biển hiệu này không có tiếng Việt. Nếu bà con ở Lệ Thủy mà đi ra đường này thì chẳng khác gì đi ra nước ngoài, chả hiểu mô tê gì sất, vì người ta toàn viết tiếng Tây. Vui thế chứ lậy 😊. Hồi mình đi là vào mùa mưa nên hai bên đường có rất nhiều vũng nước. Mình có dừng lại, “khảo sát” một vài vũng để xem may ra tìm được vài con cá. Chả thấy gì cả. Cát ở Lệ Thủy trắng lóa mắt, các bạn nữ có thể tạo dáng, chụp một vài pô ảnh để khoe “chang chang cồn cát nắng trưa Quảng Bình”.

~

Mình giới thiệu thế - biết đâu khi các bạn đã chán với những nơi kỳ vỹ hoặc những khu shopping hiện đại, các bạn lại về với “cảnh quê”, “món quê”, trầm mặc với với văn hóa tâm linh, du lịch quá khứ ở Lệ Thủy thì sao ?!

~

Chúc các bạn vui với mùa du lịch sắp đến nhé!

➖➖➖